Engelse tienermeisjes die na een avond stappen ongecontroleerd zwikkend op hun hoge hakken over straat slierten, dat beeld stond de makers van toneelgroep Dood Paard voor ogen toen ze de roze glitterlaarzen bedachten voor het personage Zwaveltje uit hun kerstshow. Voor het eerst maakt het huisgezelschap van Frascati in de Nes een familievoorstelling rond kerst. Dood Paard, kerst en familie? Jazeker.

Het is misschien even wennen voor wie hun gelauwerde Who's afraid of Virginia Woolf? of het

geëngageerde Freetown zag, maar wie bang is voor gelikt kerstvermaak kan gerust zijn. OMG! Xmas-show! WTF? is een kerstshow op z'n Dood Paards: rafelig en ongepolijst, zie die afgetrapte laarzen. Glitters zijn er ook, maar of iedereen aan het eind lang en gelukkig leeft is nog maar de vraag.

"Bij ons is het nooit helemaal af," zegt acteur Gillis Biesheuvel. "We zoeken altijd naar de tegenstrijdigheid in wat we willen vertellen, dat is dit keer niet anders. Met het verschil dat wat we hebben gemaakt nu ook toegankelijk moest zijn voor negenjarigen. Want een kinderpubliek reageert natuurlijk wel anders. Dat praat meteen terug als je een vraag stelt."

De wens een keer iets voor kinderen te maken bestond al langer. Toen het Utrechtse theater Kikker hen vroeg of ze niet iets rond kerst wilden doen was één en één twee en was de basis voor een kerstvoorstelling voor de familie gelegd.

De makers van Dood Paard benaderden een aantal gastacteurs en vroegen Joachim Robbrecht voorde tekst, Biesheuvel: "We wilden variëren op bekende kerstthema's, een show maken met op drift geraakte sprookjes- en fantasiefiguren." Ze verzonnen een vertelfee en een prins en een boze wolf, maar ook de dood en een stel pratende kerstbomen zijn er.

Rariteitenkabinet

Ter voorbereiding keken ze klassieke kerstfilms en Christmas pantomimes en bezochten ze jeugdvoorstellingen van collega's: hoe gingen anderen met het onderwerp om? De poppen en knuffelbeesten van beeldend kunstenaar Mike Kelley inspireerden tot het verlopen uiterlijk van de personages, die allemaal iets freakachtigs hebben: een verloederde Sneeuwwitje lijdt aan een

minderwaardigheidscomplex en de groezelige duivel laat boeren en scheten. "Het is een rariteitenkabinet geworden," constateert Chiron Holwijn. Als gastacteur speelt hij de rol van de Kerstman in crisis; de commercie rond het feest is hem te veel geworden.

Het is een thema dat hen bezighoudt, zegt Biesheuvel. "Als ik die troosteloze kerstmarkt op het Damrak zie... dat is zo lelijk en liefdeloos. Kerst wordt uitgebuit voor doeleinden waar het nooit voor is bedoeld. Het gaat alleen nog om kopen en nog meer kopen." Met een uitbundige openingsscène, waarin geld wordt uitgedeeld aan het publiek, wordt het onderwerp losjes opgevoerd.

Natuurlijk hebben ze zich afgevraagd of ze het wel konden, theater maken voor kinderen, Holwijn: "Gaat het ons lukken een publiek dat we niet echt kennen aan onze kant te krijgen?" Toch is werken voor kinderen ook weer niet zó anders, vindt hij. "Ik denk dat je jeugdtheater net zo moet benaderen als theater voor volwassenen: je moet maken watje zelf leuk vindt." Biesheuvel: "Als je een kind op straat tegenkomt weet je hoe je het moet aanspreken, met een voorstelling werkt het net zo."

Hij gelooft niet dat kinderen alleen houden van wat de commercie voorschrijft. "Zelf wilde ik als kind dolgraag het piratenschip van Playmobil. Ik kreeg het niet, ik kreeg één piraatje. Na de eerste teleurstelling besloot ik dan maar zelf een schip te bouwen en eigenlijk was dat veel leuker. Ik zie het aan m'n nichtjes en neefjes: dat wat kant-en-klaar is verveelt sneller. Mensen vertelden ons dat een jeugdvoorstelling niet langer dan een uur mag duren. De onze duurt ruim anderhalf uur en de reacties die we tot nu toe van kinderen kregen waren positief. Sommigen kwamen ons na afloop zelfs bedanken voor de gave voorstelling."

En die titel? Dat was een gezamenlijke vondst van Robbrecht en collega Manja Topper, zegt Biesheuvel. "Manja had haar tienjarige dochter een paar verschillende titels voorgelegd en om deze moest ze wel lachen."

Het klopt ook wel, vindt hij. "Oh my God, gaat Dood Paard het echt doen, een kerstshow maken?" Hij grinnikt, want ja: ze gaan het echt doen.

OMG! Xmas-show! WTF?, Dood Paard (9+). 19-21/12 en 26-27/12 Frascati. Met op 20712 een XmasDisco Afterparty met dj's en muzikale optredens van de acteurs.